Dobra osobiste i ich ochrona cz. II
2025-05-05Czy nagrywanie rozmów w Polsce jest legalne?
Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna oraz zależy od wielu czynników. Dlatego warto przyjrzeć się treści art. 267 Kodeksu Karnego, gdyż to on w szczególności reguluję tę kwestię:
§ 1. Kto bez uprawnienia uzyskuje dostęp do informacji dla niego nieprzeznaczonej, otwierając zamknięte pismo, podłączając się do sieci telekomunikacyjnej lub przełamując albo omijając elektroniczne, magnetyczne, informatyczne lub inne szczególne jej zabezpieczenie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto bez uprawnienia uzyskuje dostęp do całości lub części systemu informatycznego.
§ 3. Tej samej karze podlega, kto w celu uzyskania informacji, do której nie jest uprawniony, zakłada lub posługuje się urządzeniem podsłuchowym, wizualnym albo innym urządzeniem lub oprogramowaniem.
§ 4. Tej samej karze podlega, kto informację uzyskaną w sposób określony w § 1-3 ujawnia innej osobie.
§ 5. Ściganie przestępstwa określonego w § 1-4 następuje na wniosek pokrzywdzonego.
W literaturze wskazuje się, iż „bez uprawnienia” oznacza charakter nielegalny, sprzeczny z prawem, naruszanie uprawnienie innej osoby do dysponowania informacją. „Urządzenie podsłuchowe, wizualne lub inne” natomiast oznacza każde urządzenie służące do rejestracji dźwięku i obrazu, kamerę, dyktafon, aparat fotograficzny itp.
Badając, czy osoba jest uprawniona, należy zwrócić uwagę na to czy osoba nagrywająca jest uczestnikiem rozmowy. Jak wskazuje się w literaturze i orzecznictwie: „Nie jest osobą nieuprawnioną w rozumieniu art. 267 § 3 k.k. strona rozmowy lub przekazu informacji, która nagrywa je, nie informując o tym pozostałych stron. Takie nagranie i jego wykorzystanie może wszakże naruszać dobra osobiste osób nagrywanych i dać podstawę do roszczeń cywilnych (zob. wyrok SA w Gdańsku z 4.03.2020 r., I ACa 363/19, LEX nr 3036500).”(A. Lach [w:] Kodeks karny. Komentarz, wyd. IV, red. V. Konarska-Wrzosek, Warszawa 2023, art. 267)
Z odmienną sytuacją mamy do czynienia, jeśli dana osoba nie uczestniczy w rozmowie. Jak wskazuje się w orzecznictwie: „Nagrywając za pomocą pozostawionego uprzednio telefonu komórkowego rozmowę pokrzywdzonych, mającą charakter poufny i nie przeznaczony do wiadomości osób trzecich, w tym oskarżonego, bez ich wiedzy i zgody, oskarżony nie będący uczestnikiem przedmiotowej rozmowy, w sposób nieuprawniony wszedł w posiadanie informacji dla niego nie przeznaczonych, jego zachowanie wyczerpuje tym samym znamiona występku kradzieży stypizowanego w art. 267 § 3 k.k.” (wyrok SR w Szczytnie z 20.07.2022 r., II K 25/22)
Należy jednakże pamiętać, iż nagrywanie rozmów może wiązać się także z innymi, aniżeli prawnokarnymi konsekwencjami. W szczególności należy mieć na względzie możliwość:
- naruszenia dóbr osobistych: m.in. prywatności, dobrego imienia, tajemnicy rozmowy, korespondencji itp.
- naruszenia prawa do wizerunku, w szczególności w przypadku braku zgody rozmówcy na nagrywanie.
